مقایسه حجم های ریوی و گازهای خون شریانی بعد از جراحی پیوند عروق کرونر با و بدون استفاده از اسپیرومتری تحریکی

چکیده: مقدمه و هدف: تمامی بیمارانی که تحت اعمال جراحی شکم و قفسه سینه قرار می گیرند بعد از عمل دچـار کاهش حجم های ریوی و احتمالاً آتلکتازی می گردند. روش های مختلفی برای بهبود حجم های ریوی و پارامترهای گازهای خون شریانی از جمله؛ فیزیوتراپی ریه، تنفس با فشار مثبت، فشار مثبت دمی و اسپیرومتری تحریکی در این بیماران پیشنهاد شده است. با توجه به این که دستگاه اسپیرومتری تحریکی ارزان، ساده و به راحتی به وسیله خود بیماران استفاده می گــــردد، هدف از ایــن مطالعه مقایسه حجم هـای ریوی و گازهای خون شریانی بعد از جراحی پیوند عروق کــرونـــر با و بدون استفاده از اسپیرومتری تحریکی بود. مواد و روش ها: این بررسی یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی در دو گروه می باشد. تعداد 150 نفر بیمار مرد کاندید جراحی پیوند عروق کرونر که به طور متوالی از بهمن ماه سال1383 تا بهمن ماه 1384 در بیمارستان قلب شهید مدنـــی تبریز بستری بودند، بـه صورت تصادفی در دو گروه 75 نفری وارد مطالعه شدند. گروه یک، روز اول بعد از عمل، از اسپیرومتری تحریکی استفاده کردند و گروه دو به طور روتین پیگیری شدند. داده ها از طریق پرسشنامه ای شامل؛ سن، قدرت انقباضی بطن چپ، سابقه و تعداد مصرف سیگار و تعداد گرافت عروق کرونری جمع آوری شدند. میزان گازهای خـــون شـــریانی و حجم های ریوی در اسپیرومتری در سه مرحله قبل از عمل، صبح روز اول بعد از عمل و بعد از استفاده از اسپیرومتری تحریکی در گروه یک و دو بدون استفاده از اسپیرومتری تحریکی اندازه گیــری شدند. اطلاعات جمع آوری شده با نرم افزار spss و آزمون های تی زوجی و مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در میانگین سنی بیماران، میزان کسر خروجی بطن چپ، میانگین تعداد گرافت و مدت زمان استفاده از ونتیلاتور در واحد مراقبتهای ویژه بیـــن دو گروه اختلاف معنـــی داری دیده نشد. مقــایسه متغیرهای گازهای خون شریانی قبل از شروع بیهوشی با صبح روز اول بعد از عمل جراحی کاهش فشار و اشباع اکسیژن شریانی را در همه بیماران دو گروه نشان داد (001/0p< ). مقایسه پارامترهای فوق بین مرحله دوم و سوم یعنی با یا بدون استفاده از اسپیرومتری تحریکی بدون تغییر باقی ماند. نتایج مطالعه حجم های ریوی نشان داد که حجم بازدمی اجباری در ثانیه اول و ظرفیت حیاتی اجباری در صبح روز اول عمل در مقایسه با قبل از عمل در دو گروه کاهش یافته است (0001/0p< ). مقایسه حجم های ریوی بیماران با یا بدون استفاده از اسپیرومتری تحریکی تغییرات معنی داری را در هیچ کدام از پارامترها نشان نداد. نتیجه گیری: استفاده از اسپیرومتری تحریکی در روز اول بعد از عمل در بهبود حجم هــای ریوی در اسپیرومتری و میزان گازهای خون شریانی تأثیر ندارد. واژه های کلیدی: اسپیرومتــــری تحریکــــی، جراحـــی پیوند عروق کرونـــر، گــازهای خون شریانی، حجم های ریوی